ภราดา ดร.บัญชา แสงหิรัญ
ABAC Globalizaion สร้างผู้นำท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง
ในเรื่องการพัฒนาบุคลากร สถาบันการศึกษาถือเป็นจิ๊กซอว์หนึ่งที่มีบทบาทหล่อหลอมคนทั้งทางด้านวิชาชีพ ภูมิปัญญา และองค์ความรู้ ดังนั้นในรอบหลายสิบปีที่ผ่านมาเราจะเห็นว่าสถาบันการศึกษาต่างๆ โดยเฉพาะระดับอุดมศึกษานั้นมีการพัฒนาไปอย่างมาก แต่อย่างไรก็ตาม การพัฒนาที่แข็งแกร่งย่อมเกิดจากรากฐานที่มั่นคง ดังเช่นที่มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ หรือที่เราเรียกกันโดยทั่วไปว่า เอแบคนั้นสถาบันแห่งนี้ถือเป็นสถาบันแห่งแรกที่นำภาษาอังกฤษมาในการเรียนการสอนตั้งแต่เริ่มก่อตั้งในปี 2512 เกิดเป็นจุดแข็งนำหน้าที่ไม่เหมือนใคร
ในเรื่องนี้ ภราดา ดร.บัญชา แสงหิรัญ อธิการบดี ขยายความให้ฟังว่า นี่คือจุดแข็งที่วางมาตั้งแต่ต้นเพื่อสร้างให้เอแบคเป็นชุมชนที่มีความเป็นนานาชาติ แม้ว่าในอดีตเอแบคคือมหาวิทยาลัยแห่งเดียวที่เปิดหลักสูตร International แต่หลังจากศตวรรษที่ 20 เป็นต้นมา กระแสความเป็นนานาชาติเริ่มเข้ามามาก โรงเรียนต่างๆ จึงเริ่มปรับหลักสูตรมาเป็น 2 ภาษา หรือ Bilingual รวมถึงการเปิดตัวโรงเรียนนานาชาติขึ้นอีกมาก จนปัจจุบันมีถึง 80 แห่ง “ในตอนนั้นเราเองว่า Globalization จะต้องเกิด ดังที่บรรดาเจษฎาจารย์ที่เป็นบรรพบุรุษของเราได้จัดหลักสูตรนานาชาติที่โรงเรียนอัสสัมชัญพาณิชยการหรือ ACC เมื่อกว่า 60 ปีนับว่าเป็นวิสัยทัศน์ที่ไกลข้ามศตวรรษ ซึ่งก็ไม่ได้คิดว่าจะเกิดเร็วขนาดนี้ ดังนั้นเรื่องของภาษาจึงเป็นเรื่องจำเป็น การรู้แค่ภาษาที่ 2 ในปัจจุบันอาจจะไม่พอแล้ว ทำให้คนเริ่มสนใจภาษาที่ 3 ที่ 4 แต่การเรียนรู้เพียงแค่ภาษายังไม่พอ ยังต้องมีเรื่องของความหลากหลายทางวัฒนธรรม ความเป็นอยู่ ลักษณะการทำธุรกิจต่างๆ ด้วย”
อย่างไรก็ตาม เพื่อให้เอกลักษณ์ความเป็นชุมชนนานาชาติขับเคลื่อนไปได้อย่างต่อเนื่องท่ามกลางกระแสโลภาภิวัฒน์ เอแบค จึงได้วางรากฐานการพัฒนาภายใต้แนวคิด The Land of Tradition and Innovation โดยคำว่า Tradition หมายถึง ขนบธรรมเนียมประเพณี มรดกตกทอด ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของวิชาความรู้คุณภาพการศึกษาทั้งในแง่อาจารย์ก็ต้องรู้จักคิดและสอนให้เด็กคิดเป็น รู้ถึงคุณค่าความเป็นมนุษย์ มีมุมมอง ทัศนคติที่ถูกต้อง และรู้จักการจัดการอารมณ์ที่เหมาะสม เรียกว่าต้องให้เด็กที่จบมาเก่งทั้งคนและเก่งทั้งงานอันเป็นการจัดการศึกษาตามหลักการจัดการศึกษาคาทอลิกที่กำหนดว่า “คนทั้งครบ” (Total and Complete Man) ขณะเดียวกันในโลกยุคใหม่การศึกษาต้องมี Innovation เช่นในแง่ของหลักสูตรที่นำระบบ IT มาใช้กับการเรียนการสอน นักศึกษาสามารถทบทวนบทเรียนผ่านระบบอินเทอร์เน็ตด้วยการดาวน์โหลดวิชาเรียนผ่านอุปกรณ์ (Devices) ประเภทต่างๆ เทคนิคการสอนใหม่ที่ไม่หยุดอยู่กับที่ หรือกระทั่งใช้ IT กับระบบการบริหารจัดการข้อมูลภายในมหาวิทยาลัย รวมถึงการทำงานวิจัยต่างๆ
“เราบอกเลยว่า เอแบค เป็นผู้นำด้านเทคโนโลยี และทุกอย่างที่เราทำ เรานำคนอื่นตลอดเพราะสิ่งเหล่านี้เราดีไซน์ไว้ตั้งแต่ต้น”
นอกจากนี้แล้ว บราเดอร์บัญชา ย้ำว่า สิ่งที่เอแบค ให้ความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากันก็คือกระบวนการด้านการเรียนการสอนที่เรียกว่าเป็นการสร้างความเป็นตัวตน ด้วยการให้อิสรภาพทางความคิด ผลักดันให้เกิดบุคลิกและอุปนิสัยที่เรียกว่า Characterist Traits ที่มีลักษณะเฉพาะของนักศึกษาเอแบค ไม่ว่าจะเป็นพูดภาษาอังกฤษได้ทักษะด้านคอมพิวเตอร์ การทำงานเป็น Teamwork กล้าโต้แย้ง กล้าแสดงความคิดเห็นด้วยความมั่นใจกล้าตัดสินใจ และเพื่อปูพื้นฐาน Characterist Traits ให้มีความแข็งแกร่ง รูปแบบการเรียนการสอนจึงมีส่วนสำคัญ โดยอันดับแรกที่เป็นเรื่องของวิชาการ ซึ่งนอกจากความรู้เฉพาะทางตามสาขาวิชาที่เรียนแล้ว ในทุกหลักสูตรจะมีวิชาที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการ นั่นเพราะการบริหารจัดการคือพื้นฐานของการทำงานในทุกอาชีพ ไม่ว่านักศึกษาเรียนจบแล้วมีอาชีพอะไร ทนาย ศิลปิน วิศวกร ฯลฯ หากมีความรู้เรื่องการบริหารจัดการก็จะสร้างข้อได้เปรียบให้กับการเติบโตในเส้นทางอาชีพ รวมถึงการบริหารจัดการชีวิตด้วย
“นอกจากสอนด้านวิชาการ เราต้องสอนให้เด็กรู้จักชีวิต ดังนั้นเด็กทุกคนจะถูกสอนเรื่องจริยธรรมวิชาชีพตลอดทั้ง 4 ปีการศึกษา เป็นวิชาบังคับที่ทุกคนต้องเรียน ไม่มีหน่วยกิต แต่ถ้าไม่เรียนก็ไม่จบ เพราะอะไร...เหตุผลคือ จริยธรรมวิชาชีพเป็นเรื่องสำคัญในสังคมปัจจุบัน เราต้องการให้เด็กของเราเมื่อจบไปแล้วเข้าไปอยู่ในสังคม ไม่โกง อย่าเอากำไรกับสังคมอย่างไร้คุณธรรม รู้ว่าอะไรผิดอะไรถูกที่สำคัญปีสุดท้ายเราจะส่งเด็กไปเรียนรู้การทำงานในโลกภายนอก ซึ่งจะทำให้เด็กได้สัมผัสกับความเป็นจริง ไปดูว่าทั้งหมดที่เรียนรู้ไปนั้นเอาไปใช้ตรงไหนได้บ้าง ความรู้ความเฉลียวฉลาดที่ปราศจากคุณธรรมและจริยธรรมเป็นอันตรายต่อสังคมมาก”
อย่างไรก็ตาม การเข้ามาของประชาคมอาเซียนในอีก 3 ปีข้างหน้านี้ ซึ่งจะเป็นการเปิดเสรีตลาดการค้า การลงทุน และการศึกษา แน่นอนว่าย่อมมีความเปลี่ยนแปลงหลายอย่างเกิดขึ้น แต่อย่างน้อย บราเดอร์บัญชา อธิบายว่า ที่ผ่านมาเอแบค ได้ออกแบบสถาบันให้มีความเป็นชุมชนนานาชาติตั้งแต่ต้น ดังนั้นเรื่องภาษาและวิชาการแง่มุมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอาเซียนจึงได้เตรียมพร้อมให้นักศึกษาอยู่แล้ว ไม่ว่าจะเป็นองค์ความรู้พื้นฐานของอาเซียนทั้งด้านสภาพเศรษฐกิจ ศิลปวัฒนธรรมรวมถึงทักษะและวิธีการทำงานกับคนชาติต่างๆ ที่มีความหลากหลายทางด้านเศรษฐสังคม (Socio-Economic Background) เพราะมหาวิทยาลัยอัสสัมชัญมีนักศึกษานานาชาติ กว่า 3,000 คนจาก 88 ประเทศ ย่อมเป็นโอกาสในการเรียนรู้และอยู่กับความแตกต่างได้อย่างกลมกลืน แต่สิ่งหนึ่งที่สำคัญกว่านั้นคือการพัฒนาความคิด และฝึกความเป็นผู้นำ “เพราะโลกเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา โลกใบนี้มีปัญหาอะไรเราต้องรู้ เช่น global warming ความยากจน การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเหล่านี้เป็นปัญหาของโลกที่นับวันจะมีอะไรใหม่ๆ เกิดขึ้นตลอดเวลา และล้วนส่งผลกระทบต่อตัวเราทั้งสิ้น การสอนจึงไม่ใช่แค่สอนให้ทำงานได้อย่างเดียว แต่ต้องสอนให้เด็กพัฒนาความคิด เพราะเมื่อมีอะไรเปลี่ยนแปลงก็จะสามารถคิดและพัฒนาสิ่งใหม่ๆ เป็นการต่อยอดและแก้ปัญหาได้ในทำนองมองปัญหาออก แก้ปัญหาเป็น”
ด้วยเหตุนี้ การเรียนการสอนในเอแบคจึงมีความเข้มข้น ซึ่งบราเดอร์บัญชา บอกว่าในระหว่างการเรียนการสอน 4 ปี นอกจากวิชาการปกติแล้วยังมีกิจกรรมต่างๆ เพื่อเตรียมพร้อมให้นักศึกษาออกไปเผชิญโลกภายนอกได้อย่างมั่นใจ ซึ่งพอจะแบ่งคร่าวๆ ได้คือ ปีแรกจะเน้นให้นักศึกษารู้จักตัวเอง เรียนเพื่อต้องการอะไร ปีที่สองตัวดูตัวเองวว่าเก่งอะไร หรือมีศักยภาพอะไรที่จะไปพัฒนา ปีที่สามสอนให้รู้จักความเป็นผู้นำ ต้องการเด่นด้านไหนก็ศึกษาความรู้ด้านนั้นให้หมด เพื่อนำไปวางแผนกับชีวิต ปีที่สี่ต้องเรียนรู้การให้ รู้ว่าจะให้อะไรกับตัวเอง ให้อะไรกับผู้อื่น และให้อะไรกับสังคม
“เวลาเราสอนคน เราไม่ได้สอนให้มีแต่สติปัญญา แต่เราสอนทั้งองคาพยพ ทั้งร่างกาย จิตใจ ร่างกายคือต้องแข็งแรง ต้องสมาร์ท มีสติปัญญา ส่วนจิตใจก็คือ emotion เพราะอารมรณ์กับสังคมเป็นเรื่องเดียวกัน ต้องคุมอารมณ์ของตัวเราเองให้ได้ ตามหลัก “คนทั้งครบ” ที่กล่าวแล้ว
เพราะการศึกษาสร้างคน และการสร้างคนก็ไม่ได้ซับซ้อนอะไร คนที่ดีในสังคมก็คือคนที่มีคุณภาพ มีสติปัญญาบวกกับจริยธรรม คุณธรรม ซึ่งทั้งหมดนี้คือสิ่งที่ เอแบค เน้นย้ำมาตั้งแต่ต้น
แหล่งที่มา : Business+Top Universities 2012 หน้า 74 - 75
